RUSYA – UKRAYNA KRİZİ VE TÜRKİYE

Kuzey bölgemizde bulunan Rusya-Ukrayna geriliminin tırmandığı son dönemde, bir yandan zayıfta olsa uzlaşma çabaları, bir yandan da muhtemel bir harekatın yaratacağı sonuçlar tartışılıyor. NATO, ABD, AB ve Türkiye’nin de devreye girmesiyle diploması trafiği yoğun bir şekilde devam etmektedir.

Belarus sınırı dahil Rusya’nın Ukrayna sınırına yaptığı askeri yığınaklanma, ABD VE NATO ile Rusya arasında gerilimi tırmandırmış durumda. Bu ortamda NATO üyesi Türkiye’den gelen arabuluculuk teklifi ortamı biraz sakinleştirmiş görünüyor.

Türkiye açısından bakıldığında  olası bir savaş önemli kayıplara neden olabilir. İlk olarak turizm konusu etkilenebilir. Öncelikle Rusya’dan hem de Ukrayna’dan turist gelmesi zorlaşacaktır. Diğer bir husus Türkiye, buğday ihtiyacının bir kısmını Rusya ve Ukrayna’dan karşılamaktadır. Yaşanacak sorunlar, ihtiyaçların karşılanmaması ve fiyat artışları olabilir.

Doğalgaz açısından Karadeniz’de TürkAkım ve MaviAkım gibi doğalgaz boru hatları da saldırıya uğraması ihtimali olabilir. Bu durumda Türkiye’de doğalgaz krizine yol açabilir. Türkiye esasen arabuluculuk teklifiyle bu krizde tarafsız kalacağının sinyallerini vermiştir.

İlginçtir Türkiye, ABD ve AB ülkelerinin Rusya’ya uyguladığı yaptırımları pek uygulamıyor. Bankacılık sisteminde uygulanacak yaptırımlar Türkiye’deki Rusya projeleri olan Akkuyu Nükleer Santralinin yapımını  geciktirebilir veya ara vermek zorunda bırakabilir. Ayrıca Karadenizin savaş  bölgesi olması ticari yolların kullanımı olumsuz etkileyecektir.

Gözlerden kaçsa da, son dönemde Karadeniz tabanında Türkiye’ye ait olduğu belirtilen zengin doğalgaz yatakları, bazı ülkelerin ikinci hedefleri haline gelmiş olabilir.

Muhtemelen Türkiye ile Rusya arasında doğrudan bir kriz durumu söz konusu olmaz. Fakat ülkemiz kırılgan ekonomisiyle krizden en çok etkilenecek ülkelerden birisidir. Burada yapılması gereken inisiyatifi sadece ABD’ye bırakmak değil, diplomasiyi işletmektir. Sıcak çatışma olmadan Ukrayna ile Rusya’nın  arasında bir anlaşma mümkün. Fakat Rusya’nın NATO’dan talepleri ve ABD’nin Rusya’dan talepleri anlaşma sağlanacak gibi görünmüyor.

ABD, İncirlik üssünden yeterince faydalanamadığı için bu üssün bir benzerini Romanya’ya kurmuştu. Rusya’nın hedeflerinden birisi de Romanya’daki bu üssü vurmaktır. Rusya, bu üsse nükleer silahlar yerleştirilmesi halinde karşılık olarak Avrupa içinde bir önlem almayı düşünebilir. Son günlerde Bosna’da Sırp yönetimi üzerinden çıkarılmak istenen krizin Ukrayna’daki krizle de bağlantısı olduğunu söylemek pek yanlış olmaz.

Biz Türkiye olarak bölgenin en eski ve en köklü devletlerden birisiyiz. Ülkemize doğrudan bir tehdit belirmediği sürece bu krizi yakınen takip etmemiz ve Atatürk’ün ifade ettiği gibi “Yurtta Sulh, Cihanda Sulh” prensibi çerçevesinde barışçıl tavrımızı sürdürmeliyiz.