Kent konseyi üzerinde Tepav raporu-18-03-2021

18-03-2021

Merhaba İYİHABER Basınımızı takip eden Değerli okuyucular,

Basın camiasına, geçmişimin verdiği tecrübe ile birazda değer veren İYİ dostlarımın, sevenlerim desteği ile katıldım. Ara ara haber, köşe yazısı, makale, duyurular, İYİ Haberler, kitap yorumu hayatın içinden karşılaştırmalar ve olmaz ise olmaz siyasette kadının önemi ile ilgili pozitif değerlendirmeler gibi belki de alışık olmadığınız türden bir kişilik özelliği ile karşınızda olacağım.

Bu günkü yazımda Adana Büyükşehir Kent Konseyi Yürütme Kurulu olarak Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından hazırlanan 5 yıllık kalkınma planları 2023 hedefleri arasında Sürdürülebilirlik Kalkınma Programı kapsamında Adanada başlatmış olduğumuz hedef programa yönelik almış olduğumuz verilerin bir kısmından bahsedeceğim.

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı ya da kısaca TEPAV, 13-14 Mart 2021 tarihlerinde Adamada zoom çevrimiçi toplantısıyla düzenlenen Adana Kamu-özel Sektör İletişimi ile Vizyon Tayini Müzakereleri Tercih Çalıştayı düzenlemiştir. Çalıştay da Adana’da Enerji altyapısı -İmalat-Tarım-Turizm- Hizmetler ve Sosyal Yaşam Bilgi Paketi araştırmaları istatistikleri okunarak değerlendirilmiştir.

Türkiye ve Adana için Hizmetler ve Sosyal Yaşam Bilgi Paketi hakkında ortaya çıkan çarpıcı sonuçlar veya bilinen ancak bu çalışma ile somutlaşan sonuçlardan birkaçını paylaşacağım. Kısaca bildiğimiz ve sonucu ile şaşırmayacağımız istatistik okumalardan bahsedeceğim.

Önce Tepavın ne olduğundan bahsedeyim. TEPAV açılım olarak; Türkiye’de fikir tartışmalarının bilgi ve veri içeriğini artıracak araştırmalar yapmak üzere Aralık 2004’te bir grup iş adamı, bürokrat ve akademisyen tarafından kurulmuş olan düşünce kuruluşudur.

Türkiye ve Adana için Hizmetler ve Sosyal Yaşam Bilgi Paketi araştırma sonucu tespitlerine göre, Türkiye, kişi başına hane halkı gelirinde ne yazık ki Dünya ülkeleri arasında son sıralarda yer alıyor. Ayrıca, bölgeler arası gelir farklılıkları yüksek düzeyde yoksulluk oranı düşmüyor. Gelir dağılımındaki eşitsizliğin yavaş bir hızla kapanması yoksulların gelirlerinin artması değil, en zengin kesimin gelirlerinin daha yavaş biçimde artması anlamına geliyor.

Gelir ve refah açısından incelendiğinde; TR62 Bölgesi’nde ortalama hane halkı geliri, TR ortalamasının altında (fark yavaş bir hızda kapanıyor) Gelir dağılımında ciddi bir adaletsizlik var, yoksul oranı TR genelinde ikinci sırada ve düşmüyor. Yoksulların oranı sabit görünüyor, ama zengin kesimlerin gelirlerindeki göreli daralma gelir dağılımının yavaş da olsa daha dengeli hale gelmesini sağlamış.

İş ve Kazanç açısından değerlendirildiğinde Türkiye, işgücüne katılım oranında OECD ülkeleri arasında son sıralarda yer alıyor. Bu bölgelere ve OECD geneline kıyasla kadınların işgücüne katılım oranı da daha düşük: Cinsiyet eşitsizliği Adana’da %45,2, OECD’de %14,9, Birleşmiş Milletlerin Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ’ne göre 0’a inmesi gerekiyor. Kadınların şirket yetkilisi olarak da ekonomide payı düşük. (Adana’daki şirketlerde imza yetkililerinin %8,5’i kadın. Antalya’da %11,2, Bursa’da %12,4, Tekirdağ’da %9,5, TR genelinde %7,7) En yüksek işgücüne katılım oranına sahip bölgelerle karşılaştırıldığında, Adana’da 20-54 yaş aralığında işgücüne katılımın yeterli düzeyde olmadığı anlaşılıyor. Özürlü, yaşlı, hasta, ailevi/kişisel nedenler ve iş bulma ümidi olmayanların payı bölgede daha yüksek. İşsizlik TR geneliyle benzer ama 2015’ten beri artış eğilimindedir. Çalışanların ücreti, TR ortalamasının altında ve fark kapanmıyor.

Sağlık durumu açısından değerlendirildiğinde; Son yıllarda Adana’daki sağlık yatırımlarının da etkisiyle ortalama yaşam süresi artıyor ve bebek ölüm hızı azalıyor. Ancak halen OECD ortalamasının gerisinde. Hastane kapasitesi iyi görünüyor. Ancak; Çevre illerden gelenler ve Suriyelilerle birlikte hastanelerdeki doluluk oranı yüksek. Hastanelerin doktor ve yatak kapasitesi büyük oranda 3 hastaneye yığılmış durumda: Adana Şehir, Çukurova Üniversitesi Balcalı, Seyhan Devlet.

Eğitim ve beceriler açısından değerlendirildiğinde; Adana’da lise eğitimini bitirme düzeyi iyi olsa da yükseköğretim mezunlarının oranı benzer kentlere kıyasla daha düşük. Üniversite nedeniyle göç edenlerin payı yüksek. İlk ve orta kademedeki okullar nispeten daha kalabalık. Covid19’un yayılması açısından risk yüksektir.

Çevre kalitesi açısından değerlendirildiğinde, Adana’da hava kirliliği TR ortalamasına benzer düzeyde ve azalmıyor. Kişi başına kentsel yeşil alan miktarı oldukça sınırlı ve özellikle merkez yerleşimin belli kesimlerinde yoğun

Kişisel güvenlik açısından değerlendirildiğinde; İnsanlar kendilerini güvende hissetmiyor. Şiddet olayları yüksek ve giderek artıyor.

Kültürel Etkinlikler açısından değerlendirildiğinde; Adana’da sinema salonu kapasitesi ve sinemaya gitme düzeyi Türkiye genelinin gerisinde, ancak artış gösteriyor. Tiyatro salonlarının ise kapasitesine göre daha fazla kullanıldığı görülüyor.

Kent Konseyi olarak yakın bir zamanda (Nisan-Mayıs) büyük bir etkinliğe ev sahipliği yapacak çalıştay hazırlığımız   Kamu-Sivil toplum-Siyasi parti-Meslek örgütleri-Üniversite paydaşlarımız ile hızla devam etmektedir. Adananın geleceğine parmak basan karar vericiler ile ortaya çıkacak sonuç Adana için Sürdürülebilirlik açısından bir milad (yeniden Doğuş) olacaktır.

Hızla göç almaya devam eden Akdeniz’in incisi (Çukurova-TR62)-Adana’mız daha uzun bir süre işsizlik, ekonomik sıkıntı, kontrol edilemeyen nüfus artışı, siyasi gözü karalık, şalgamı, turuncu, Adana Kebabı ağız tadı çeşitleri ile mutluluğunu hiçbir şekilde elden bırakmayan İYİ bir şehir diyor ‘Biz Adanalıyık ‘Sevgi dileklerim ile ilk yazıma gelecek olumlu eleştiriler temennisi ile son veriyorum.

Kaynak Tepav 2019-2020 raporu

Berrin Ünlü