Çanakkale Boğazı, Marmara Denizi’ni Ege Denizi’ne bağlayan boğazdır. Asya ile Avrupa kıtalarını birbirine yaklaştığı boğaz son derece kritik bir bölgedir. Ege, Marmara ve Karadeniz’e kıyısı olan ülkeler diğer ülkelerle ticaret..
Çanakkale Boğazı, Marmara Denizi’ni Ege Denizi’ne bağlayan boğazdır. Asya ile Avrupa kıtalarını birbirine yaklaştığı boğaz son derece kritik bir bölgedir. Ege, Marmara ve Karadeniz’e kıyısı olan ülkeler diğer ülkelerle ticaret yapmak için bu boğazı kullanmak zorundadır.
Boğazda ters bir akıntı vardır. Tuz yoğunluğuna bağlı olarak Ege denizinin suyu dipten Marmara’ya akarken, Karadeniz’in suyu da üstten ters akıntıyı oluşturmaktadır. Boğazın çevresi yüksek ve kıvrımlı dağ kütleleriyle kaplıdır. İşte Boğazın dar olması, Boğaz sularında ters akıntı olması ve Boğazın çevresinde yer yer kıvrımlı dağ kütlelerinin olması, Boğazın savunulmasını kolaylaştırmıştır.
Devlet-i Aliyye (Osmanlı Devleti) I.Balkan Savaşı’nı kaybedince Trablusgarp ve Bingazi’de İtalyanlara karşı mücadele eden vatansever subaylar, Balkan bozgununu duyunca anavatanı savunmak için İstanbul’a döndüler. 1912‘de bu subaylardan Mustafa Kemal Akdeniz Boğazı Şube Müdürlüğüne atandı.
1913 yılında Mahmut Şevket Paşa sadrazamlığında yeni kurulan hükümet I.Balkan Savaşı’nda Bulgar işgaline uğrayan Edirne Şehri’ni kurtarmak için bir plan yaptı. Mustafa Kemal’in de içinde olduğu bu plana göre Bolayır ve Şarköy’den eş zamanlı yapılacak bir hareketle Edirne Şehri kurtarılacaktı. Ancak Şarköy harekâtının zamanında yapılamaması nedeniyle başarılı olunamadı.
Fakat bu harekât Mustafa Kemal’in Gelibolu Yarımadası’nı tanımasına, bölgeyi askeri açıdan analiz etmesine imkân sağlamıştır. Bu bilgilerini 1915 yılında gerçekleşen Çanakkale Savaşı’nda İtilaf Devletleri’nin Gelibolu Yarımadası’na yaptıkları çıkarmanın başarısız olması için kullanmıştır.
1915 yılında I.Dünya Savaşı başladı. Savaşın başlamasından kısa bir zaman sonra da İngiltere ve Fransa, Almanya karşısında zor durumda kalan müttefikleri Rusya’ya, Çanakkale ve İstanbul Boğazları üzerinden yardım etmek ve İstanbul’u alarak’ Devlet-i Aliyye’yi savaş dışı bırakmak için Çanakkale Cephesi’ni açmaya kararı verdiler.
Devlet-i Aliyye de Çanakkale’yi savunmak için hazırlıklara başladı. 3.Kolordu’ya bağlı 19.Tümen kuruldu.
Yarbay Mustafa Kemal’in “Vatanın müdafaasına ait fiili vazifeden daha önemli bir vazife olamaz. Arkadaşlarım cephede bulunurken ben Sofya’da Askeri Ataşelik yapamam” dediği telgrafın üzerine 19.Tümen Komutanlığına, 20 Ocak 1915 tarihinde Yarbay Mustafa Kemal atanmıştır.
İtilaf Devletleri Çanakkale’yi önce denizden donanma ile geçmeye çalıştı. Bu amaçla 18 Mart 1915 tarihinde İtilaf Devletleri donanması Çanakkale Boğazı’na büyük bir taarruz başlattı. Ancak bu taarruz Türk Tarihine “18 Mart Zaferi “olarak geçerken İtilaf devletleri için büyük bir bozgun olarak sonuçlandı. Yine 25 Nisan 1915 tarihinde İtilaf Devletleri Gelibolu Yarımadası’nın altı yerine birden çıkarma yaptı. Çetin muharebelerin yaşandığı bu savaş Türk Ordusunun yeni bir destan yazdığı savaş olmuştur. Kara muharebelerinde Mustafa Kemal’in sevk ve idaresinde çok büyük başarılar sağlanmış, ismi her yerde telaffuz edilmeye başlanmıştır.
Sonuçta, Çanakkale Savaşı’nda İtilaf Donanması büyük kayıp vererek savaş gücünün 1/3’ünü kaybetmiştir. Bunun üzerine İngiliz Harp Kabinesi “Gelibolu ve Dardanel Geçilmez “şeklinde karar vermiştir.
Biz de diyoruz ki “Çanakkale geçilmez, Selamlanır.”
YORUMLAR (İLK YORUMU SİZ YAZIN)